Geschiedenis van Nederland

In het gebied dat wij nu ‘Nederland’ noemen, woonden 250.000 jaar geleden al mensen. Rond het jaar 0 kwamen de Romeinen in dit gebied. De Romeinen kwamen uit Rome, dat nu in Italië ligt. De Romeinen hadden het zuiden van Europa bezet. In die tijd zijn de eerste steden van Nederland ontstaan, bijvoorbeeld Maastricht en Utrecht. 

Tegenwoordig is Nederland een verenigd land, met een centraal bestuur. Maar dat is niet altijd het geval geweest.

In de periode tussen 500 en 1500 na Christus bestond Nederland uit allemaal kleine landjes. Die landjes werden de lage landen genoemd, of de Nederlanden. Neder betekent laag: Een groot gedeelte van Nederland ligt namelijk voor een groot gedeelte lager dan het niveau van de zee. 

De situatie waarin mensen leefden was slecht: er was veel armoede, dieren en mensen woonden bij elkaar en er was bijna geen licht in huizen. De paar rijke mensen die in de Nederlanden woonden, bouwden kastelen. 

De mensen die in de steden woonden, deden werk met hun handen: schoenen maken, kleding maken, slagers. Dieren liepen in de stad tussen de huizen door. Iedereen gooide zijn afval gewoon naar buiten. De meeste mensen werden niet ouder dan veertig jaar.

Ooit was er 80 jaar lang oorlog in Nederland. Die oorlog draaide om verschillen in geloof. De oorlog begon in 1568 en eindigde in 1648. 

Nederland was onder bewind van Spanje. De Spanjaarden waren katholiek. Maar in Nederland waren veel mensen protestants geworden. Zij wilden weg bij de katholieke kerk. De Spaanse koning wilde daarom alle protestanten doden. De Nederlanders kwamen daarom in verzet en wilden niet langer bij Spanje horen. Zo begon in 1568 een oorlog die 80 jaar heeft geduurd. 

Willem van Oranje was de leider van het verzet van de Nederlanders tegen de Spanjaarden. Hij was protestants geworden en wilde dat iedereen in Nederland zijn eigen geloof mocht hebben. De koning van Spanje wilde dat er een einde kwam aan de opstand van Willem van Oranje. In 1584 werd Willem van Oranje vermoord in zijn huis in Delft. Waarom? Dat is nog steeds de vraag. 

Nederland hoorden lange tijd bij het Spaanse rijk. In 1588 werden Nederland een republiek, omdat ze niet langer deel uit wilden maken van Spanje.

De Nederlanden hadden nu geen koning meer. Ze noemden zich de ‘Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden’. ‘Verenigd’ betekent: samen. Zeven provincies werkten met elkaar samen.

De oorlog tegen Spanje eindigde in 1648. Toen waren de Nederlanden vrij en werd de republiek een zelfstandige staat. Het zuiden van Nederland en België heeft het langst bij Spanje gehoord. Daarom zijn de meeste mensen in het zuiden nog steeds katholiek. In het noorden van Nederland wonen er meer protestantse mensen.

In de tijd dat de Nederlanders tegen de Spanjaarden vochten is het Wilhelmus ontstaan. Dat lied is sinds 1932 het volkslied van Nederland.

De 17de eeuw (van 1600 tot 1700) heet ook wel de gouden eeuw. In deze tijd was de Republiek der Nederlanden erg rijk.

Dat kwam door de handel. Nederlanders voeren met hun schepen over de hele wereld. Ze kochten en verkochten voornamelijk goud en specerijen, maar ook mensen: slaven. De Nederlandse staat begon de VOC: de Verenigde Oost-Indische Compagnie. In de VOC werkten bedrijven samen in de handel in Azië. In deze video zie je hoe de VOC zo succesvol kon worden:

De rijke mensen in Nederland lieten dure huizen bouwen. Die huizen stonden meestal aan een gracht. Zo is de grachtengordel van Amsterdam ontstaan. Ook in Utrecht zie je nog veel huizen uit de gouden eeuw. Lang niet iedereen was rijk in de gouden eeuw. Het geld was maar voor een kleine groep rijke mensen. Veel gewone mensen hadden niet genoeg te eten. 

Vanaf 1814 is Nederland geen republiek meer, maar een koninkrijk: Koning Willem de Eerste treedt aan. In 1815 ontstaat de grondwet.

In de grondwet staan de belangrijkste regels van Nederland. In 1848 krijgt de grondwet een belangrijke aanpassing: De koning heeft sinds die tijd minder macht en Nederland wordt een democratie. Bij de Nederlanden hoorde eerst ook België. Maar België wil een vrij land worden. Dat gebeurt in 1830. 

Na 1850 wordt Nederland een industrieel land: er ontstaan steeds meer fabrieken met machines. Mensen die daar werken worden arbeiders genoemd. De arbeiders moeten vaak lange dagen werken en krijgen weinig geld. Ook kinderen en vrouwen moeten werken, omdat er anders niet genoeg geld is om te kunnen leven. Het is een zware tijd. 

In deze tijd ontstaan politieke partijen. De eerste socialisten willen dat arbeiders dezelfde rechten krijgen als rijke mensen. Alleen rijke mannen mogen stemmen. Pas in 1917 mogen alle mannen in Nederland stemmen en vanaf 1919 vrouwen.

In 1871 gaat de eerste vrouw voor dokter studeren: Aletta Jacobs. Zij vond dat vrouwen dezelfde rechten moesten hebben als mannen, bijvoorbeeld dat ook vrouwen mochten stemmen. 

Ook voor kinderen komen wetten: vanaf 1874 mogen kinderen onder de twaalf jaar niet meer werken. De leerplicht wordt ingevoerd in 1900: alle kinderen tussen de zes en twaalf jaar zijn verplicht om naar school te gaan. 

In 1940 vielen de Duitsers Nederland binnen. Ze kwamen via het noorden, het midden en het zuiden en ze bombardeerden Rotterdam, om de Nederlanders te dwingen zich over te geven.

Nederland werd 5 jaar bezet door de Duitsers, van 1940 tot aan 1945. In de eerste week van mei herdenkt Nederland de doden en ook de bevrijding van Nederland. Meer informatie over Nederland in de Tweede Wereldoorlog vind je hier.